Η απονομή του βραβείου Καλύτερου Ξένου Μυθιστορήματος αναμένεται απόψε γύρω στις 7.00 τοπική ώρα στην Εθνική Πινακοθήκη Προσωπογραφίας του Λονδίνου. Τα ‘πρόσωπα’ που κοιτούν τον επισκέπτη της Πινακοθήκης είναι στην συντριπτική πλειοψηφία τους βρετανών ανδρών που η δράση τους χαρακτηρίζεται, εκτός των άλλων, από την βρετανική αμφιθυμία απέναντι στο ‘ξένο’. Αφενός, μια γνήσια επιθυμία για το διαφορετικό, για την γνώση άλλων πολιτισμών, και την απόκτηση (όχι μόνο μεταφορικά, αλλά ενίοτε και κυριολεκτικά) οποιουδήποτε αγαθού μπορεί να προσφέρει η δημιουργικότητα άλλων λαών. Αφ’ετέρου, μια αίσθηση ότι η βρετανική νήσος αποτελεί την πηγή κάθε πολιτικής ή καλλιτεχνικής πρωτοπορίας, κι ότι η κουλτούρα των υπολοίπων είναι ευπρόσδεκτη – αλλά μόνο σε μετάφραση.
Είναι σίγουρα θετικό που η Independent – η μόνη ανοιχτά φιλο-ευρωπαϊκή εφημερίδα της Αγγλίας – εκφράζει την προτίμησή της ‘for all things foreign’ μέσω της βράβευσης σημαντικών έργων της πρόσφατης λογοτεχνικής παραγωγής. Χαρακτηριστικά του βραβείου αποτελούν η προτίμηση για μικρούς, έως αφανείς (για τα βρετανικά δεδομένα) εκδοτικούς οίκους, η έμφαση στην απόδοση του έργου στην αγγλική γλώσσα (το χρηματικά βραβείο μοιράζεται ισόποσα σε συγγραφέα και μεταφραστή), και η απουσία ηλικιακών ορίων στη λίστα των υποψηφίων πεζογράφων (που φέτος περιλαμβάνει συγγραφείς άνω των 70, αλλά και κάτω των 40 ετών). Το ‘φαβορί’ πάντως φαίρεται να είναι η πρωτοεμφανιζόμενη πεζογραφικά, και νεότερη όλων Εva Menasse, γνωστή ήδη στο βρετανικό κοινό μέσω της δημοσιογραφικής της έρευνας για τους αρνητές του Ολοκαυτόματος, αλλά και της συμμετοχής της, πριν λίγο καιρό, στην σημαντική για τα πολιτιστικά δρώμενα του Λονδίνου ‘Εβδομάδας Εβραϊκού Βιβλίου’. Η παρουσία της Menasse στα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι σίγουρα πολύ μεγαλύτερη από ό,τι των υπόλοιπων υποψηφίων (με την παντελή σχεδόν απουσία της πρώτης ελληνικής συμμετοχής στην τελική λίστα από τον Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη). Η προβολή της υποψηφιότητας νομίζω (και ελπίζω) ότι δεν θα επηρέαζε την κρίση της επιτροπής, αλλά σίγουρα θα ενίσχυε την γενικότερη παρουσία του συγγραφέα και κατ’ επέκταση της χώρας μας. Κάτι τέτοιο βέβαια θα έπρεπε να είναι μέριμνα του εκδοτικού οίκου, ή των σχετικών κρατικών φορέων που ενδιαφέρονται για την ελληνική λογοτεχνία – σίγουρα δεν μπορεί να αποτελεί υποχρέωση του ίδιου του συγγραφέα, ή της εφημερίδας που στηρίζει τα βραβεία. Αλλωστε η ίδια η Independent κράτησε την όλη υπόθεση σε αρκετά χαμηλούς τόνους. Είναι ενδεικτικό της στάσης της εφημερίδας ότι, όπως μου είπε ο Boyd Tonkin (αρχισυντάκτης της στήλης βιβλίων στην Independent, και πρόεδρος της κριτικής επιτροπής) η εφημερίδα αποφάσισε να μην αλλάξει το κύριο θέμα της ηλεκτρονικής της έκδοσης απόψε και ότι θα φιλοξενήσει ένα ρεπορτάζ στην αυριανή έντυπη έκδοση, δεδομένου ότι «ένα βραβείο κριτικής επιτροπής δεν πρέπει να παρουσιάζεται ως κοσμική είδηση, αφού έχει πραγματικό ενδιαφέρον μόνο για μας, το ειδικό κοινό των κριτικών, των πεζογράφων, των μεταφραστών.»
No comments:
Post a Comment