Saturday 2 June 2007

Ηρωες σε αποσύνθεση


Τα Δίδυμα Φαρενάιτ είναι η δεύτερη προσπάθεια του Μισέλ Φέιμπερ να εισαγάγει τον αναγνώστη σ’ ένα ιδιότυπο σύμπαν αλλόκοτων περιστατικών. Οι ήρωες του, τρωτοί και σκοτεινοί, παραδίδονται χωρίς αντιστάσεις στην σταδιακή απώλεια των ορίων της προσωπικής τους ταυτότητας.

Κάθε ιστορία μοιάζει να αναβλύζει από κάποια σπασμένη αορτή του ασυνείδητου, δημιουργώντας ρέματα που εκβάλουν σε μια φανταστική κοινωνία του μέλλοντος (Τα μάτια της ψυχής), ή σ’ ένα εφιαλτικό παρελθόν (Η σάρκα παραμένει σάρκα). Κάποιες αποφεύγουν την οποιαδήποτε ανάμειξη με την καθημερινότητα, ενώ λίγες – και οι καλύτερες – έχουν στοιχεία επώδυνα ρεαλιστικά (Αληθινοί κολυμβητές, Ποντίκι, Ο Αντυ γυρίζει).

Αν και οι ιστορίες είναι καλοδουλεμένες, δεν έχουν όλες την ίδια δύναμη, καθώς το κέντρο βάρους μετατίθεται με τρόπο που ακυρώνει την κορύφωση και δημιουργεί στον αναγνώστη αμηχανία - μια αμηχανία που βρίσκει το αισθητικό της αντίστοιχο σε χαρακτήρες μουδιασμένους από τον πόνο και την αποξένωση, παγιδευμένους στην κλειστοφοβική ατμόσφαιρα ενός ψυχικά αδιαπέραστου τοπίου.

Εν τούτοις, η τοποθέτηση της περιπέτειας των Φάρενάιτ στο τέλος της ομότιτλης συλλογής, προδίδει την επιθυμία του συγγραφέα να δώσει στο έργο του έναν τόνο αισιόδοξο ή, έστω, παραμυθητικό. Σαν την αφήγηση ενός παραμυθιού είναι και οι δημόσιες απαγγελίες του Φέιμπερ – φωνή γλυκιά αλλά αβαθής, αντηχεί το κενό που επιστρέφει η παγωμένη τούνδρα όπου έχουν χαθεί τα δίδυμα Φάρενάιτ.



Μισέλ Φέιμπερ, Τα Δίδυμα Φάρενάιτ (μτφ. Μ. Μακρόπουλος, ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ)

.

3 comments:

Lwxantra said...

Καλησπέρα kafeini,

Μου αρέσει η λιτή σου παρουσίαση. Διάβασα το βιβλίο του Φάμπερ πριν από μήνες. Το αγόρασα έχοντας διαβάσει στον τύπο μία διθυραμβική κριτική που με επηρέασε. Η αλήθεια είναι ότι κάποια από τα διηγήματα είναι εξαιρετικά, όπως το 'Ο Αντυ γυρίζει' και το ΄Τα μάτια της ψυχής΄. Δεν με ενθουσίασαν όμως όλα στον ίδιο βαθμό. Πιστεύω ότι στην προσπάθειά του να πρωτοτυπήσει και να σοκάρει τον αναγνώστη ο Φάμπερ χάνει λίγο το μέτρο και σε ορισμένες περιπτώσεις κάνει ακριβώς αυτό που προσπαθεί να αποφύγει, γίνεται προβλέψιμος και κουραστικός.

Pellegrina said...

Διάβασα το βιβλίο (δεν έχω διαβάσει ακόμα το ομώνυμο διήγημα). Πολύ ενδιαφέρων, αληθινός συγγραφέας (Ο -δικός μου!- όρος "αληθινός" συγγραφέας αναφέρεται σε συγγραφείς ανήσυχους για την κατάσταση και ύπαρξη των απλών ανθρώπων στη σύγχρονη κοινωνία, και που κάνουν ταυτόχρονα και κοινωνικό σχόλιο. Κατ΄εμέ αυτή η λογοτεχνία αξίζει απείρως περισσότερο από πολύπλοκα μυθιστορήματα με γρίφους που μας διασκεδάζουν τρομερά, δεν τα αφήνουμε από το χέρι, αλλά μόλις τελειώσουν δεν μας έχουν δώσει τίποτα) Ο Φέιμπερ λοιπόν είναι αυτό που μου αρέσει. Το κάπως "αβαθές" των ιστοριών είναι όπως το λες, το "αισθητικό αντίστοιχο" (τέλεια διατύπωση!) των ίδιων των ηρώων. Αλλά δεν είναι αβαθή πεζογραφήματα επειδή "'ετσι είναι οι ήρωες και τι να κάνουμε". Είναι υποψιασμένα αβαθή, σχολιάζουν με τον τρόπο τους,υπαινικτικά, την ανοησία των ηρώων και τις συνθήκες που την ευνοούν. Τουλάχιστον έτσι νομίζω. Με εντυπωσίασαν το διήγημα με το ζευγάρι και την αγριόγατα (απόδοση των νευρώσεων, κυρίως της γυναίκας, με καταλύτη ένα ισχυρό σύμβολο, το άγριο ζώο) και το διηγηματάκι με τον ντράμερ του ντεθ συγκροτήματος. Μειονέκτημά του: αν δεν έχεις γνωρίσει τέτοιους τύπους δεν καταλαβαίνεις πόσο εύστοχο είναι: επειδή έχω γνωρίσει, μου φάνηκε απίστευτα εύστοχο και μου έδειξε την "παγκοσμιότητα" του χαρακτήρα. Κι εγώ τον βρήκα λίγο εντυπωσιοθήρα, λίγο όμως, έ, τι να κάνουμε, οι συγγραφείς πρέπει να προσπαθούν και για το ύφος τους. Πολύ εντυπωσιακό κι αυτό με τη συγγραφέα και τη γάτα (γράφει σαν να γράφει η γάτα!, όχι ανθρωπομορφικά, γατικά!). Να το διαβάσουμε, αραγε, και ως μία προβλεψη για το πού πάει η λογοτεχνία; ή σαρκάζει τον εαυτό του; (για χαζούς γράφω, τι να σας κάνω, έτσι βγαίνει;!) Με ενόχλησε η ακραία πλοκή των λούμπεν καταστάσεων, κυρίως επειδή ακυρώνει την καθολικότητά τους (οι γυναίκες συχνότατα παθαίνουν τέτοια πλάκα με τα μωρά. Αν το δέιχνεις όμως τόσο ακραία ακυρώνεις την τάυτιση και τη συμπάθεια. Κι όμως είναι σοβαρότατο σύγχρονο θέμα)Γενικά ευχαριστώ για τη γνωριμία με το συγγραφέα, που δεν τον ήξερα. Έχω προβλημα με την ξένη λογοτεχνία στο να επιλέξω, γιατί είμαι πολύ επιφυλακτική σε ό,τι διαφημίζεται και στις μεταμοντέρνες φλυαρίες (διασκεδαστικές, αλλά για μένα αυτό είναι λίγο) Επίσης ομολογώ ότι ήξερα το βιβλίο του που είχε βγάλει ο Λιβάνης, αλλά δεν μου περνάει από το μυαλό να αγοράσω βιβλίο του Λιβάνη (εκτός αν πάρω επίτηδες πχ τον κώδικα νταβίντσι)! Έχουμε κι αυτά! Προκαταλήψεις με εκδοτικούς!

Kafeini said...

Pellegrina, Οι παρατηρήσεις σου με έκαναν να σκεφτώ πάλι τα κείμενα του Φέιμπερ και τις σημαντικές διαστάσεις που μπορεί να περιέχουν οι λογοτεχνικές αφηγήσεις φαινομενικά 'απλών' συμβάντων. Σε χαιρετώ. Κ