.jpg)
Στην μέση του καλοκαιριού, 15 Ιουλίου, έαν υπήρχε ένα συναξάρι λογοτεχνών θα μνημόνευε ίσως έναν επαρχιακό γιατρό από την νότια Ρωσία, τον Αντον Τσέχωφ.
Διάσημος όσο λίγοι θεατρικοί συγγραφείς στον κόσμο, τον σκέφτομαι κάποια βράδυα για το πάρεργο με το οποίο καταπιάστηκε νέος για βιοποριστικούς λόγους, και το οποίο στα χέρια του έμελλε να λάβει μια εντελώς νέα μορφή: το διήγημα.
Τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την πεζογραφική τέχνη του Τσέχωφ είναι αρκετά γνωστά: εγκατέλειψε την παραδοσιακή πλοκή της ‘αρχής-μέσης-τέλους,’ δεν επεδίωξε στο λόγο του την τεχνητή κορύφωση, ή την αφηγηματική λύση των γεγονότων και – το σημαντικότερο, για μένα - αρνήθηκε να κρίνει, ηθικολογώντας, τους χαρακτήρες των ιστοριών του.
Η μαθητεία του στην ‘Ελληνορθόξη Σχολή Αρρένων’ της πόλης που μεγάλωσε ίσως να εξηγεί την οικειότητα που μπορεί να νιώθει ο Ελληνας αναγνώστης με κάποιες μορφές των νεανικών ιστοριών του.
Αλλά είναι τα διηγήματα της ύστερης περιόδου του – όπως το φαινομενικά απλό ‘Μια Επίσκεψη σε Φίλους’ – που δείχνουν το μεγαλείο ενός αφηγητή να μεταδώσει ό,τι ορίζει την ανθρώπινη συναλλαγή: την τυχαιότητα, την απόσταση ανάμεσα στις προθέσεις και το αποτέλεσμα, την ανάγκη κατανόησης μιας πραγματικότητας που δεν σχεδίασε κανείς – και η οποία προ(σ)καλεί τον λογοτέχνη να την αφηγηθεί με τρόπο που να φανεί το νόημα που ενέχει η κάθεμια, ξεχωριστή, ζωή.
.
.jpg)
7 comments:
χαιρετώ
Γιάννη, την καλησπέρα μου.
Κ.
Ήταν πάμφτωχος. Καταγόταν από οικογένεια δουλοπαροίκων (!) που εξαγόρασε την "ελευθερία"! Από μικρός δούλευε και σπούδαζε κάτω από σκληρότατες συνθήκες (ίσως από τότε κλονίστηκε η υγεία του)
Παρέδιδε μαθήματα σε παιδιά, διανύοντας χωρίς γαλότσες (δεν είχε) χιλιόμετρα μέσα στη λάσπη. Σπούδασε, όπως ξέρουμε, ιατρική. Ως γιατρός θεράπευε τους περισσότερους δωρεάν.
Πίστευε πως ένας συγγραφέας πρέπει να γνωρίζει πώς ζουν οι άνθρωποι του τόπου του. Γι αυτό ταξίδεψε στη Σαχαλίνη, που ήταν τόπος εξορίας. Το ταξίδι από την Μόσχα, σήμερα, με τον υπερσιβηρικό, διαρκεί μια εβδομάδα (8000 χλμ) Τότε δεν υπήρχε τρένο, το έκανε με κάρα, αμάξια, πόδια. Στη διαδρομή η μεγάλη λύπη του ήταν που δεν ήταν εκεί ο φίλος του ο ζωγράφος Λεβιτάν για ν αποτυπώσει την ομορφιά της φύσης που ανακάλυπτε. Στη Σαχαλίνη συγκλονίστηκε από τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων. Επισκέφτηκε όλα τα σπίτια και τα καλυβάκια, εξέτασε τους αρρωστους και αρχειοθέτησε τις οικογένειες. 10000 καρτελάκια γραμμένα με το χέρι του σώζονται σήμερα στα διάφορα μουσεία.
Έζησε ένα μεγάλο έρωτα με την ηθοποιό Όλγα Κνίπερ, την οποία παντρεύτηκε. Πρόλαβε επίσης να ιδρύσει ένα σχολείο σε κάποιο χωριό.
Πέθανε στα 43 από φυματίωση. Θεωρείται από τους σημαντικότερους πεζογράφους στην -κάθε άλλο παρά φτωχή λογοτεχνικά- πατρίδα του και από τους σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς παγκοσμίως.
(Δεν έγραψα σχόλιο για το έργο του γιατι νομίζω ότι κάλυψες όλη την ουσία αγαπητέ Κ. Βρήκα κάτι ωραία στο βιβλίο του Πήτερ Μπρουκ "Ένας άλλος κόσμος", ένα πολύ αγαπημένο μου βιβλίο, αλλά στην ουσία λένε με περισσότερα λόγια αυτά που λες εσύ. Προτίμησα τα παραπάνω "διδακτικά").
Χαιρετώ.
γι' αυτό κι εγώ μπροστά στο μεγαλείο προτίμησα απλά να χαιρετήσω...
(τον αγαπώ τόσο...)
Pellegrina, Γιάννη, Ευχαριστώ για τα σχόλια.
Οπως φαίνεται κι από το κείμενό σου, Pellegrina, κάποιες φορές υπάρχει συνέχεια ανάμεσα στην ποιότητα έργου και στο χαρακτήρα ενός δημιουργού.
Το ακόλουθο σχόλιο λογοκρίθηκε από το ιστολόγιο του Βιβλιοκαφέ, αν και αφορά την τρέχουσα ανάρτηση του για το περιοδικό Εντευκτήριο. Αποφάσισα να το στείλω σε άλλα ιστολόγια που ασχολούνται σοβαρά με τη λογοτεχνία στην Ελλάδα ελπίζοντας ότι θα έχει καλύτερη τύχη.
‘Συμφωνώ ότι το Εντευκτήριο είναι ένα από τα πιο αξιόλογα λογοτεχνικά περιοδικά με πολύ ενδιαφέρουσα θεματολογία. Το γεγονός όμως ότι ο κ. Κορδομενίδης είναι ο άνθρωπος-ορχήστρα δημιουργεί κάποια προβλήματα. Και εξηγώ: είναι αντιεπαγγελματικό καταξιωμένοι πεζογράφοι και ποιητές με σημαντικό έργο να περιμένουν χρόνια ώσπου να δουν τα κείμενά τους τυπωμένα στο περιοδικό. Το χειρότερο όμως είναι ότι βλέπουν τις εποχές να περνούν χωρίς να λαμβάνουν σημεία ζωής από τον εκδότη. Το γεγονός ότι κάποιος είναι εκδότης δεν δικαιολογεί το να φέρεται υποτιμητικά στους δημιουργούς από τους οποίους βγάζει λεφτά. Δεν καταλαβαίνω πως μπορεί ν’ αγαπά κάποιος τη λογοτεχνία αλλά να κακομεταχειρίζεται τους λογοτέχνες’
Σας ευχαριστώ,
Λεωνίδας
Λεωνίδα,
Το σχόλιό σου θίγει ένα σημαντικό ζήτημα - αλλά ο αρμόδιος 'τόπος' έκφρασής του θα ήταν το ιστολόγιο του 'Εντευκτηρίου', ενός περιοδικού που για χρόνια μας δίνει, ως λογοτεχνικό έντυπο, άριστα δείγματα γραφής.
Νομίζω, πάντως, ότι κάποιες από τις τριβές που ενίοτε παρατηρούνται στο χώρο των ελληνικών περιοδικών λογοτεχνίας θα αποφεύγονταν με τον πολύ απλό τρόπο να δηλώνεται από το κάθε περιοδικό ένα κατά προσέγγιση χρονικό διάστημα στο οποίο, όποιος καταθέτει κείμενο θα λαμβάνει μια (θετική ή αρνητική) απάντηση για το αν το κείμενο του θα εκδοθεί από το εν λόγω περιοδικό. Η τακτική αυτή ακολουθείται, ως γνωστόν, από όλα τα έγκριτα περιοδικά λογοτεχνίας του (υπόλοιπου) πολιτισμένου κόσμου - αμέσως μετά την ταχυδρομική διεύθυνση δηλώνεται το διάστημα (συνήθως λίγων μηνών) στο οποίο η συντακτική επιτροπή ελπίζει ότι θα δώσει στο συγγραφέα κάποια απάντηση. Το γιατί δεν ακολουθείται στη χώρα μας αυτή η πρακτική δεν το γνωρίζω. Σίγουρα, οι εκδότες σημαντικών περιοδικών, όπως ο κ. Κορδομενίδης, του οποίου τη δουλειά εκτιμώ ιδιαίτερα, είναι αρμοδιότεροι να σου δώσουν ουσιαστικές απαντήσεις.
Post a Comment