Monday 13 August 2007

Ηλέκτρα


Ενας από την παρέα των λουόμενων πρόλαβε να βγει από τη θάλασσα ώστε να απαντήσει την κλήση στο κινητό: «Είμαστε στην Παλιά Επίδαυρο... Ηρθαμε για μπάνιο, και μετά λίγη κουλτούρα...» Η συνδιάλεξη έληξε ύστερα από μερικά εγκάρδια χαχανητά, αλλά το κινητό παρέμεινε ανοιχτό όλο το βράδυ. Ενα από τα εκατοντάδες τηλέφωνα που κατά την διάρκεια της παράστασης έστελναν μηνύματα ή αντάλλασσαν κλήσεις με κινητά που οι ιδιοκτήτες τους δεν είχαν το προνόμιο να βρίσκονται εκείνο το βράδυ στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Ο θόρυβος των κινητών συντονίστηκε άριστα με το ενθουσιώδες χειροκρότημα που έλαβε η Καραμπέτη άμα τη εμφανίση της επί σκηνής με την πράσινη βραδινή τουαλέτα – πριν καν ανοίξει το στόμα της ή φέρει την πρώτη από τις ελικοειδείς βόλτες που απαιτούσε ο ρόλος της ως 'Τζέσικα Ράμπιτ'.

Οσον αφορά τους ηθοποιούς... Η αφήγηση της μοιραίας αρματοδρομίας από τον μετρημένο (διόλου στομφώδη, αλλά μαγνητικό) Γιάννη Φέρτη, και ο σπαραγμός τής (σχεδόν άψογης) Στεφανίας Γουλιώτη για τον υποτιθέμενο θάνατο του αδερφού της, ήταν ίσως οι μόνες στιγμές που η σκηνοθεσία ανταποκρίθηκε στη βαρύτητα του κειμένου. Οι δυνατότητες της Καρβούνη έμειναν ανεκμετάλλευτες, ενώ ο Τότσικας αποδείχτηκε ανεπαρκής – αν μάλιστα δεν τον είχα παρακολουθήσει στην εξαιρετική παράσταση του American Buffalo θα έμενα με την απορία ως προς το τι οδήγησε τον συμπαθή νέο στο αχάριστο κι απαιτητικό επάγγελμα του ηθοποιού.

Οσον αφορά το ίδιο το δράμα... Η μεταφορά του από τον Stein ήταν απόλυτα γραμμική. Τα επεισόδια εναλλάσσονταν σαν καρέ τηλεταινίας, χωρίς αμφισημίες, εσωτερικές συγκρούσεις, ηθικά διλήμματα, ή νοηματικές εντάσεις. Ούτε είναι προφανές ότι για την αιτιολόγηση των αποτρόπαιων πράξεων που συνθέτουν μια Τραγωδία αρκεί η επίκληση μιας ‘υστερικής γυναίκας’ (όπως χαρακτηρίζεται στο πρόγραμμα της παράστασης η Ηλέκτρα).

Οσον αφορά την πρωτοτυπία της πλήρους έκδυσης και πλύσης ενώπιον των θεατών τής νεαρής πρωταγωνίστριας λίγο πριν τη λήξη του δράματος – ίσως τελικά να μην ξένισε όσους επισκέφτηκαν την Επίδαυρο «για ένα μπάνιο, και λίγη κουλτούρα»...



.

9 comments:

Eva Stamou said...

Η παράσταση της ‘Ηλέκτρας’ δεν είναι από τις καλύτερες που έχω δει. Κι αυτό δεν νομίζω ότι οφείλεται στους ηθοποιούς, αλλά στην σκηνοθετική αντίληψη του Stein.
Στο μοντέρνο θέατρο υπάρχει φυσικά η τάση να αναλύονται τα κίνητρα και οι πράξεις των τραγικών ηρώων με βάση τις θεωρίες της ψυχανάλυσης και αυτό το θεωρώ ως ένα βαθμό λογικό και θεμιτό. Το ίδιο άλλωστε επιχείρησε και ο Λευτέρης Βογιατζής στην ‘Αντιγόνη’, με τρόπο κατά τη γνώμη μου πιο πετυχημένο. Πολύ φοβάμαι όμως ότι αυτός ο τρόπος προσέγγισης στερεί την τραγικότητα από τους ήρωες. Τραγικός ήρωας είναι κάποιος που έχει πλήρη επίγνωση των - συχνά αποτρόπαιων - πράξεών του και των συνέπειών τους, γνώση του ηθικού δέοντος και της σημασίας του για την ανθρώπινη ύπαρξη. Ο τραγικός ήρωας δεν υποκινείται από κάποια μορφή ψυχοπαθολογίας, αλλά από τις επιταγές του (συχνά άγραφου) νόμου, όπως ο ίδιος τον αντιλαμβάνεται. Ο χαρακτηρισμός της Ηλέκτρας ως υστερικής (υποθέτω ότι ο Stein αναφέρεται στην έλλειψη ερωτικής επαφής της ά-λεκτρης Ηλέκτρας) και της Αντιγόνης ως αυτιστικής προσωπικότητας δεν επαρκούν ως ερμηνεία του ‘πάθους’ που ορίζει τη στάση τους.

Ούτε σε μένα άρεσε ο τρόπος που παρουσίασε ο Stein την Κλυταιμνήστρα. Θύμιζε χολυγουντιανή σταρ του μεσοπολέμου - την μετέτρεψε σε καρικατούρα. Γι αυτό φυσικά δεν ευθύνεται η έμπειρη ηθοποιός, η οποία ερμήνευσε με επιτυχία το ρόλο της, αλλά η σκηνοθετική γραμμή του Stein.

Εαρινή Συμφωνία said...

Μπράβο, να και μια προσέγγιση διαφορετική από αυτές που διαβάσαμε στις εφημερίδες- οι δημόσιες σχέσεις, βλέπετε, κάνουν θαύματα στον Τύπο. Πολύ σωστές και βαθειές οι παρατηρήσεις και των δύο.

Kafeini said...

Εύα,
Το σχόλιό σου θέτει σημαντικά ζητήματα ορθής ανάγνωσης των αρχαίων κειμένων, αλλά και των λόγων για τους οποίους μπορεί να (μην) λειτουργεί στην αρχαία τραγωδία μια σκηνοθετική αντίληψη που θα άρμοζε ίσως σ’ ένα μοντέρνο δραματικό έργο. Βλέπω ότι συμφωνούμε ως προς τις αδυναμίες της παράστασης – κρίμα που η απογοήτευση ήταν κοινή....
Κ.

Kafeini said...

Εαρινή Συμφωνία, Καλημέρα,

Πήγα στην Επίδαυρο θετικά προδιατεθειμένος, τόσο λόγω της συζήτησης που είχε συνοδεύσει την πολύμηνη προετοιμασία της παράστασης, όσο και χάρη σε κάποιους από τους συντελεστές που το έργο τους εκτιμώ. Δυστυχώς όμως στην τέχνη οι προσδοκίες δεν δικαιώνονται πάντα από το αποτέλεσμα – και όσοι διθύραμβοι μπορεί να γράφτηκαν από μερίδα του τύπου, δεν αλλάζουν την πραγματικότητα.

Ευχαριστώ πολύ για την επίσκεψη. Κ.

Linasolopoesie said...

CON L'AUGURIO DI UN FELICE FERRAGOSTO ...ANGELA

etalon said...

με ενθουσιασε η ...γνωριμια χαρηκα ιδιαίτερα οτι υπάρχουν θεατες που...αντιστεκονται. Πολυ υγειές!
Για την παρασταση στο συνολο συμφωνω. Εγω προσωπικα δεν ειδα σκηνοθετικη γραμμη. Αγνοια της ουσιας του χορου στη δραματουργικη εξελιξη. Υβρι απλα την εκθεση του πτώματος στο κοιλον. Αρχοντοχωριατια στην επιλογη ενος υπέργηρου διασημου σκηνοθετη απο το Εθνικο που δεν καταφερε να δωσει μια νεα ωθηση στην αναγνωση της τραγωδιας αλλα να αναμασησει απο τα 80'ς Α.Βιγκό.

etalon said...

Αυτο δεν σημαίνει οτι η κα Γουλιώτη δεν ειναι αξιολογο νεο ταλέντο. Αλλάερήμην του σκηνοθέτη. Οπως ερήμην του σκηνοθέτη ειχαμε μια πολυ επίσης παρουσια των εμπειρων Καραμπέτη-Φερτη-Λεμπεσόπουλου. Τα τσικο και τους ..."Αλκιβιαδηδες" τα αφηνω εκτος.

Kafeini said...

etalon, Kαλωσόρισες στην Καφεΐνη. Δεν θα μπορούσα παρά να συμφωνήσω με τα εύστοχα σχόλιά σου. À bientôt... στο υπέροχο ιστολόγιό σου.

Anonymous said...

Η ολη παρασταση αριστη κ η Καραμπετη αψογη!