Monday 10 September 2007

1η Μπιενάλε της Αθήνας 2007


Απογοήτευση. Ενα αίσθημα που σε βαραίνει καθώς αφήνεις πίσω σου την τελευταία αίθουσα προβολής της 1ης Μπιενάλε. Με κάποιες εξαιρέσεις, ο επισκέπτης πρακολουθεί τις αμήχανες προσπάθειες εντυπωσιασμού από περιφερόμενους θιάσους εγχώριων και αλλοδαπών γκαλερί. Καμία εννοιολογική συνοχή, καμία αισθητικά συγκροτημένη πρόταση. Η αποσπασματικότητα ενίοτε αποτελεί μια σημαντική αρετή πρωτοποριακών καλλιτεχνικών ή πολιτικών παρεμβάσεων. Αλλά τι είδους παρέμβαση μπορεί να επιφέρει ένα καλλιτεχνικό γεγονός η αξιολογότερη όψη του οποίου είναι το κτήριο στο οποίο στεγάζεται;

Ας αναφερθώ επιγραμματικά στις εξαιρέσεις που θα δικαιολογούσαν την επίσκεψη στην Τεχνόπολη, τουλάχιστον από τους περίοικους, ή από όσους, τέλος πάντων, έχουν κι άλλους λόγους να βρεθούν στην όμορφη γειτονιά του Κεραμεικού.

Εύα Στεφανή, Ακρόπολις
Στέφανος Τσιβόπουλος, Remake
Folkert de Jong, Secht, der Mench; The Shooting Lesson
John Kleckner, Untitles
Στέλιος Φαϊτάκης, Ο Σωκράτης πίνει το κώνιο
Gregor Schneider, Weisse Folter
Lotte Konow Lund, Domestic Violence
Assume Vivid Astro Focus, Ο κήπος των ανεκπλήρωτων φαντασιώσεων
Aidas Bareikis, Easy Times

Τα έργα αυτά είναι, κατά την άποψή μου, πολύ καλά - αλλά όχι με τρόπο που να στηρίζει το ιδεολογικό οικοδόμημα που επιχείρησαν να αναγείρουν οι επιμελητές της έκθεσης. Και το ζήτημα της ιδεολογικής καταξίωσης της 1ης Μπιενάλε με φέρνει σε ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της έκθεσης: τον κατάλογο.

Συγκρινόμενος ακόμη και με τους καταλόγους αντίστοιχων διεθνών διοργανώσεων, πρόκειται για ένα εκδοτικό κατόρθωμα: ένας κατάλογος λειτουργικός, ανεπιτήδευτος, χρηστικός, με σύντομα κείμενα που τις περισσότερες φορές στοχεύουν ορθά την αισθητική σημασία του εκθέματος που συστήνουν στον επισκέπτη - και όλα αυτά σε μία πολύ λογική τιμή πώλησης.

Στον κατάλογο, όμως, προτάσσεται η εκτενής εισαγωγή των επιμελητών, η οποία αγωνίζεται να προσδώσει ένα σαφές ιδεολογικό στίγμα σε μια πολυσυλλεκτική, και ανομοιογενή έκθεση. Παρά τις όποιες αγαθές προθέσεις, ή την πρακτική και τεχνοκριτική πείρα των επιμελητών, πρόκειται για ένα εισαγωγικό σημείωμα το οποίο βρίθει θεωρητικών κοινοτοπιών, από ετερόκλητες φιλοσοφικές παραδόσεις - κι όταν τόσες κοινοτοπίες συσσωρευθούν σε ένα σύντομο κείμενο, οδηγούν, ως γνωστόν, το όλο συγγραφικό εγχείρημα σε στοιχειώδεις αντιφάσεις.

Η καλύτερη διαφήμιση μιας σύγχρονης έκθεσης είναι τα ίδια της τα έργα - και στην 1η Μπιενάλε υπάρχουν τουλάχιστον κάποια που μπορούν άνετα να σταθούν χωρίς θεωρητικοφανή δεκανίκια.



No comments: